Ở TPHCM bò sữa là một đối tượng phát triển trong chương trình trọng điểm 2 cây, 2 con của Thành phố Hồ Chí Minh.
Do các nhu cầu, các yếu tố thuận lợi như trên, đàn bò sữa TP.HCM đã phát triển rất nhanh chóng với tốc độ bình quân trên 15%/năm (trong giai đoạn 2000-2003 là 19,8%). Đặc biệt từ năm 2000 đến nay đàn bò sữa đã tăng nhanh về số và chất lượng, trong đó các chủ trương, chính sách, mục tiêu giải pháp hỗ trợ phát triển bò sữa, Hội thi triển lãm giống bò sữa lần 1, chương trình hỗ trợ lãi vay, dự án bình tuyển và phối giống đã có tác động tích cực đến phong trào, không riêng ở TPHCM mà trên nhiều địa phương trong cả nước.
Cuối năm 2001, được sự chấp thuận của UBND Thành phố và Bộ Nông nghiệp và PTNT, Sở Nông nghiệp và PTNT phối hợp với Cục Khuyến nông - Khuyến lâm cùng tổ chức Hội thi - Triền lãm giống bò sữa TP Hồ Chí Minh lần thứ I năm 2001. Cuộc thi là nơi gặp gỡ của 4 nhà với sự tham gia của nhiều nông dân chăn nuôi bò sữa, góp sức của nhiều nhà khoa học thuộc Viện, Trường Đại học, cơ quan quản lý, các doanh nghiệp thu mua sữa, cung cấp thức ăn chăn nuôi, vật tư chăn nuôi thú y. Hội thi đã thành công tốt đẹp, tạo tiếng vang trên nhiều địa phương trong cả nước, góp phần thúc đẩy phong trào chăn nuôi bò sữa tiếp tục phát triển mạnh hơn. Thông qua hội thi Sở Nông nghiệp và PTNT đã thực hiện tốt việc chuyển giao tiến bộ kỹ thuật về chăm sóc nuôi dưỡng, quản lý giống, các biện pháp thương mại cho người chăn nuôi, đồng thời giới thiệu các địa chỉ tin cậy cung cấp bò giống tốt, giúp từng bước chuyên nghiệp hóa người chăn nuôi bò sữa. Hội thi cũng giúp phát hiện được nhiều bò cao sản, những nông dân giỏi về kiến thức và tạo được hiệu quả kinh tế lớn trong chăn nuôi bò sữa.
Sở đã gắn với Dự án bình tuyển phối giống bò sữa do Viện chăn nuôi chủ trì với mục tiêu quản lý tốt giống bò sữa, thiết lập hệ thống quản lý giống từ cơ sở trại gia đình, thành phố tới cấp quốc gia, tiến hành lập lý lịch cá thể, ghi chép phối giống nguồn tinh cao sản, tổ chức bình tuyển giám định để đánh giá mức độ cải tiến di truyền và công nhận những bò cao sản để tiếp tục nhân giống. Cho đến hết tháng 9/2003 đã thực hiện bình tuyển 24.187 con bò, thực hiện gieo 21.335 liều tinh cao sản, kiểm tra đánh giá năng suất bò cao sản 230 con.
Qua đó ngoài việc lưu ý chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng, chuồng trại, vệ sinh môi trường, nội dung trọng tâm hàng đầu trong phát triển bò sữa ở thành phố Hồ Chí Minh vẫn là tiếp tục cải thiện chất lượng con giống để thành phố luôn là địa chỉ cung cấp giống tin cậy cho nhiều địa phương trong cả nước.
Được sự đồng ý của UBNDTP, Sở Nông nghiệp và PTNT phối hợp với Cục Khuyến nông - Khuyến lâm tổ chức Hội thi triển lãm giống bò sữa lần 2 vào cuối năm 2003. Qui mô Hội thi dự kiến sẽ lớn hơn so với lần I vào năm 2001.
1. Mục đích của Hội thi
- Là nơi gặp gỡ của 4 nhà: cơ quan quản lý, nhà khoa học, nhà nông và các doanh nghiệp cung cấp giống, thu mua sữa hàng hóa. Qua đó sẽ có dịp trao đỗi, học tập, khuyến khích thúc đẩy phong trào chăn nuôi. Hội thi cũng sẽ cung cấp cho người chăn nuôi những kiến thức mới về chăm sóc nuôi dưỡng, vệ sinh thú y, các kỹ năng thực hành dễ áp dụng.
- Chọn được bò sữa chất lượng tốt để tuyên dương, trao giải thưởng kích thích người chăn nuôi cạnh tranh, quan tâm nhiều hơn về chất lượng, giá trị con giống nhằm mang lại nhiều lợi ích kinh tế. Qua đó cung cấp địa chỉ tin cậy con giống, tuyển chọn nhân giống và bảo đảm tính pháp lý cho người nuôi.
- Tiếp tục đẩy mạnh chương trình bình tuyển - phối giống, gắn kết nội dung quản lý giống từ Quốc gia đến người chăn nuôi. Tiến tới tổ chức giám định ngoại hình, thể chất, tính năng sản xuất, kết hợp kiểm tra đời sau các dòng tinh, nhằm chọn lọc bò cao sản tiếp tục nhân giống.
2. Yêu cầu của Hội thi:
Thông qua hội thi sẽ tiếp tục tạo sự chuyển biến tốt trong phong trào chăn nuôi bò sữa, đặc biệt vươn dần đến mục tiêu chuyên nghiệp hóa người nuôi, đạt hiệu quả kinh tế cao nhất. Muốn vậy hội thi phải giới thiệu được nhiều con giống tốt, nhiều mô hình chăn nuôi bò sữa hiệu quả trong đó lưu ý đến nhóm các trang trại. Thông qua hội thi sẽ chuyển giao đến người chăn nuôi nhiều tiến bộ kỹ thuật, kiến thức chuyên sâu, biện pháp thương mại, giữ kỷ lục con giống, vận động hình thành các tổ chức hợp tác của người chăn nuôi, thực hiện các dịch vụ để giảm bớt chi phí, giá thành, tạo hiệu quả cao nhất.
3. Nội dung:
Điều lệ thi sẽ qui định rõ các qui định khi tham gia cuộc thi, được phổ biến trực tiếp đến người chăn nuôi.
Về loại hình thi,các điểm cần lưu ý trong cuộc thi lần này:
- Cuộc thi Bò sữa giống tốt: Lần thi này sẽ chia ra làm 2 nhóm cho các hộ tham gia: dưới 40 con và trên 40 con. Điểm bắt buộc khi đăng ký dự thi là bò đã qua bình tuyển mới được xem là hợp lệ, người chăn nuôi phải có phiếu đăng ký tham gia dự thi gửi về Ban tổ chức. Mục đích là vận động người chăn nuôi tự giác gắn kết chương trình quản lý giống.
Mặt khác để tạo sân chơi công bằng giữa các quận huyện có số lượng hộ nuôi và bò sữa khác nhau, số bò tham gia vòng chung kết sẽ được phân bổ theo quận huyện trọng điểm (Củ Chi, Hóc Môn, Quận 12) và các quận huyện còn lại. Mỗi quận huyện trọng điểm được chọn cử tối đa 9 bò cho mỗi qui mô. Các QH còn lại cử tối đa 3 bò cho mỗi qui mô. Số bò này sẽ được tham gia sơ tuyển và chọn lại còn khoảng 40-45 bò để đưa ra dự thi vào ngày chung kết Hội thi. Các cuộc thi khác cũng sẽ được căn cứ trên tiêu chuẩn này để phân bổ số lượng tham dự vòng chung kết.
- Cuộc thi Người chăn nuôi bò sữa giỏi:
+ Về cá nhân : mỗi quận huyện trọng điểm được quyền cử tối đa 9 người, các QH còn lại cử tối đa 3 người
+ Về đồng đội : mỗi quận huyện được quyền cử tối đa 01 đội ( 05 người )
- Cuộc thi Mô hình chăn nuôi bò sữa hiệu quả :
+ Mỗi quận huyện trọng điểm chọn 3 mô hình cho mỗi qui mô.
+ Các QH còn lại chọn 1 mô hình cho mỗi qui mô.
Sau vòng sơ tuyển tại QH, Ban tổ chức hội thi quận huyện có trách nhiệm đăng ký danh sách tham dự thi bằng văn bản các loại hình cho Ban tổ chức Hội thi triển lãm giống bò sữa cấp TP.
4. Hình thức:
Hình thức thi sẽ hạn chế dần những câu hỏi đúng sai, tăng lượng câu hỏi mang tính trình bày giải quyết một vấn đề; tăng dần độ khó.
Phần thi thực hành dự kiến:
- Vắt sữa
- Nhìn ảnh để trả lời
- Cầm cột, dẫn dắt bò…
Ngoài ra sẽ có những câu hỏi dành cho khán giả đến tham dự và theo dõi cuộc thi.
5. Các hoạt động khác:
Nhằm làm phong phú thêm cho hoạt động của Hội thi, ngoài các loại hình thi nêu trên, còn có các hoạt động khác tập trung vào chủ đề chính như: quản lý, cải thiện chất lượng con giống, giới thiệu giống, cỏ xanh phục vụ chăn nuôi bò sữa, cơ giới hóa chăn nuôi (chuồng trại, máy vắt sữa), xử lý ô nhiễm (biogaz). Các hoạt động cụ thể bao gồm:
- Triển lãm các giống bò: HF Úc, bò lai Sind, Bò thịt, bê đực sữa, đồng thời giới thiệu thêm thành tích về tăng trọng, tỉ lệ thịt xẻ, phương pháp nuôi, thức ăn…
- Gian hàng của các Công ty có nhu cầu triển lãm giới thiệu sản phẩm hay hoạt động: sữa, thức ăn, thuốc thú y, vật tư chăn nuôi thú y, giống cỏ, mô hình chuồng trại, biogaz…
- Tổ chức văn nghệ phục vụ nông dân ngoại thành trong ngày chung kết hội thi.
- Riêng phần hội thảo mạn đàm, rút kinh nghiệm Hội thi lần I, sẽ tập trung ở các quận huyện.
- Tổ chức hội thảo sau khi hội thi kết thúc với việc giao lưu gặp gỡ 4 nhà và đánh gia rút kinh nghiệm sau hội thi.
6. Giải thưởng
Ngoài các giải thưởng bằng hiện kim như trước đây, Ban tổ chức còn vận động một số nhà tài trợ ủng hộ giải thưởng bằng hiện vật. Đặc biệt các giải nhất dự kiến sẽ được thưởng một chuyến đi Thái Lan vừa du lịch, vừa đến tham quan một số mô hình, cơ sở chăn nuôi học tập kinh nghiệm.
Dự kiến Hội thi lần này sẽ tổ chức lớn hơn lần 1, yêu cầu cao hơn, với nhiều nội dung phong phú. Hy vọng rằng Hội thi sẽ thực hiện tốt việc chuyển giao tiến bộ kỹ thuật về chăm sóc nuôi dưỡng, quản lý giống, các biện pháp thương mại cho người chăn nuôi, đồng thời giới thiệu các địa chỉ tin cậy cung cấp bò giống tốt, giúp từng bước chuyên nghiệp hóa người chăn nuôi bò sữa và tạo được hiệu quả kinh tế lớn trong chăn nuôi bò sữa.
Sở Nông nghiệp và PTNT TPHCM