Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

I. TÌNH HÌNH SẢN XUẤT HOA, CÂY KIỂNG NĂM 2011:

1. Về tình hình sản xuất và tiêu thụ hoa, cây kiểng:

            Diện tích gieo trồng hoa, cây kiểng tính đến tháng 12 năm 2011 là 2.010 ha, tăng 5,2% so với cùng kỳ năm 2010. Chủng loại hoa, cây kiểng có diện tích tăng cao so với cùng kỳ là: bonsai, kiểng đạt 470 ha (tăng 13,3% so với cùng kỳ), hoa lan đạt 210 ha (tăng 10,5% so với cùng kỳ), hoa nền đạt 800 ha (tăng 2,6% so với cùng kỳ). Cụ thể như sau:

Trong Tết Nguyên đán Tân Mão năm 2011, diện tích gieo trồng hoa, cây kiểng phục vụ Tết là 1.121,8 ha, tăng 17,6% so với cùng kỳ (946 ha). Lượng hoa, cây kiểng sản xuất phục vụ dịp Tết Tân Mão 2011 ước khoảng 1,5 triệu chậu mai vàng (tăng 36,6% so với cùng kỳ); 2,3 triệu chậu lan (tăng 42,5% so với cùng kỳ); 2,7 triệu cành lan (tăng 5,7% so với cùng kỳ); 6,2 triệu chậu hoa nền (tăng 1,6% so với cùng kỳ) và 400 ngàn chậu bonsai, kiểng cổ (tăng 12,4% so với cùng kỳ). Tổng giá trị sản lượng hoa, cây kiểng phục vụ Tết Tân Mão khoảng 1.048 tỉ đồng (tăng 37,7% so với cùng kỳ - 761,3 tỉ đồng).

2. Kết quả thực hiện công tác trọng tâm:

2.1. Về công tác khuyến nông:

a) Về hoạt động xây dựng mô hình trình diễn:

          Đã xây dựng 33 mô hình trình diễn về hoa, cây kiểng, cụ thể như sau:

- Hoa nền: 03 mô hình, trong đó 01 mô hình tăng cường sử dụng phân hữu cơ nhằm cải thiện giống huệ trắng (2 ha, 4 hộ) tại xã Hưng Long, huyện Bình Chánh, 01 mô hình sản xuất hoa sống đời (1.5 ha, 10 hộ) tại huyện Hóc Môn, 01 mô hình trồng hoa thiên nga (1.000 m², 2 hộ) tại quận Gò Vấp.

- Mai: 04 mô hình trồng, chăm sóc và tạo dáng mai ghép tại huyện Bình Chánh (2.000 chậu, 5 hộ), quận Bình Tân (2.000 chậu, 8 hộ), huyện Nhà Bè (3.000 chậu, 10 hộ).

- Lan: 26 mô hình, trong đó 21 mô hình trồng lan Dendro cắt cành tại huyện Nhà Bè, Bình Chánh, Củ Chi, Hóc Môn, quận 2, 12, Thủ Đức, Gò Vấp và 04 mô hình lan mokara cắt cành tại huyện Bình Chánh, Củ Chi; 01 mô hình ứng dụng cơ giới hóa tưới tự động cho cây lan tại xã Tân Thông Hội, huyện Củ Chi.

b) Về hoạt động thông tin quảng bá:

Trong năm 2011, Trung tâm Khuyến nông đã tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo, tham quan mô hình về kỹ thuật trồng hoa, cây kiểng như sau:

          - Tổ chức 35 lớp, 69 buổi tập huấn kỹ thuật trồng hoa, cây kiểng gồm:

+ 18 lớp kỹ thuật trồng lan tại huyện Bình Chánh, huyện Hóc Môn, huyện Củ Chi; quận 2, 7, 9, Thủ Đức.

+ 14 lớp kỹ thuật trồng mai và kỹ thuật xử lý mai ra hoa đúng tết tại quận 12, quận Gò Vấp, quận 9, huyện Hóc Môn, huyện Củ Chi và huyện Nhà Bè.

+ 01 lớp trồng và tạo dáng bonsai tại huyện Nhà Bè; 01 lớp kỹ thuật trồng hoa huệ tại huyện Bình Chánh và 01 lớp kỹ thuật trồng kiểng lá tại quận 12.  

- Tổ chức 14 chuyến tham quan, học tập các mô hình trồng hoa lan, mai ghép, bon sai hiệu quả cao tại huyện Củ Chi, tỉnh Tây Ninh, tỉnh Đồng Tháp cho nông dân sản xuất hoa cây kiểng trên địa bàn huyện Hóc Môn, Bình Chánh, quận 12 và Gò Vấp.

- Tổ chức 03 cuộc hội thảo về phát triển hoa, cây kiểng trên địa bàn quận 9, Thủ Đức, quận 12.

2.2. Về công tác sưu tập, nhập nội, chọn tạo và nhân giống hoa, cây kiểng:

a) Trung tâm Công nghệ sinh học đã thực hiện các công tác sau:

- Tiếp tục triển khai Dự án “Sưu tập, nhập nội, khảo nghiệm và nhân giống các giống hoa lan” để phục vụ Chương trình phát triển hoa, cây kiểng của thành phố đạt được kết quả như sau:

+ Đã sưu tập được hơn 377 giống hoa lan thuộc 18 nhóm giống khác nhau (Mokara, Dendrobium,Dendrobium xuất xứ Úc, Phalenopsis, Oncidium…), đặc biệt đã sưu tập và định danh được trên 100 giống lan rừng quý của Việt Nam phục vụ công tác sưu tập nguồn gen và lai tạo giống.

+ Hoàn thiện quy trình nhân giống cho 7 nhóm hoa lan, tiến hành nhân giống và cung cấp hơn 600.000 cây giống hoa lan nuôi cấy mô các loại.

+ Bước đầu đã đi vào ứng dụng công nghệ sinh học trong công tác lai tạo giống hoa lan. Đến nay, đã thực hiện thành công và vô mẫu hạt của 136 tổ hợp lai, trong đó có 28 tổ hợp lai đã nảy mầm và 15 tổ hợp lai có cây ra vườn ươm.

- Trung tâm đã nghiên cứu thành công ứng dụng hệ thống ngập chìm tạm thời trong nhân giống cấy mô thực vật, tăng tốc độ nhân giống gấp 10 lần ở giai đoạn nhân cụm chồi, rút ngắn thời gian nhân giống và tăng tỷ lệ sống trên 95%; nghiên cứu thành công bộ Kit PCR phát hiện virus gây bệnh trên hoa lan.

b) Trung tâm Quản lý và Kiểm định giống Cây trồng vật nuôi:

Theo dõi thử nghiệm tính thích nghi 16 giống hoa Đồng Tiền (12 giống cắt cành và 04 giống trồng chậu), xác định thêm 03 giống hoa Đồng Tiền cắt cành có khả năng thích nghi tốt với điều kiện tự nhiên của thành phố, cho sản phẩm hoa đẹp và phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Đồng thời Trung tâm đã sưu tập được 04 giống hoa sứ mới.

2.3. Về công tác xúc tiến thương mại, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm:

          Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ Nông nghiệp đã triển khai một số hoạt động sau:

-  Tổ chức thành công “Khu chợ hoa cây kiểng của nông dân thành phố Hồ Chí Minh tham gia chợ hoa Tết Tân Mão 2011, tại công viên 23/9” cho 630 người sản xuất hoa cây kiểng của 09 quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh tham gia 144 gian hàng, với tổng giá trị sản lượng ước khoảng 86,4 tỉ đồng, doanh số bán ra 58 tỉ đồng.

- Hỗ trợ xây dựng 02 website và 05 logo, nhãn hiệu cho các đơn vị sản xuất, kinh doanh hoa, cây kiểng. Lũy kế từ khi thực hiện chương trình đến nay, Trung tâm đã hỗ trợ xây dựng website cho 9 đơn vị; thiết kế lo go, nhãn hiệu cho 13 đơn vị sản xuất, kinh doanh hoa, cây kiểng trên địa bàn thành phố.

          - Điều tra tình hình, nhu cầu tiêu thụ hoa, cây kiểng của hệ thống nhà hàng, khách sạn trên địa bàn thành phố.

          - Tổ chức đưa 20 nhà vườn và 18 tiểu thương các chợ hoa (Đầm Sen, Hồ Thị Kỷ) giao lưu các nhà vườn sản xuất hoa lan tại Củ Chi nhằm tạo đầu ra và tiêu thụ sản phẩm có sự tham gia của Hội Phụ Nữ thành phố, Hội Phụ Nữ Quận I và Liên Minh Hợp tác xã thành phố..

2.4. Công tác bảo vệ thực vật:

- Chi cục Bảo vệ thực vật định kỳ hàng tháng điều tra tình hình sinh vật hại hoa lan cây kiểng trên địa bàn thành phố, theo dõi tình hình sinh vật hại và hướng dẫn nông dân biện pháp phòng trị.                                                                       - Soạn thảo, in ấn và cấp phát tờ gấp tài liệu nhận biết và phòng trừ sinh vật hại trên hoa lan và hoa mai cho nông dân.                                                               - Khảo sát và nhân nuôi vòng đời muỗi đục hoa lan. Kết quả xác định được đối tượng gây hại nụ và hoa lan gây hiện tượng thối hoa là một loài muỗi (Contarinia maculipennis Felt).                                                                                - Khuyến cáo nông dân phòng trừ kịp thời một số đối tượng sinh vật hại trên cây hoa lan, mai, sứ, bonsai và hoa nền.

2.5. Về công tác phát triển kinh tế tập thể:

a) Hợp tác xã:

Tính đến tháng 12/2011, trên địa bàn thành phố có 05 Hợp tác xã hoa, cây kiểng: Hợp tác xã Ngọc Tú (huyện Hóc Môn), Hợp tác xã Hiệp Bình Chánh (quận Thủ Đức), Hợp tác xã Đại Lộc (huyện Bình Chánh), Hợp tác xã Lan Việt và Hợp tác xã Hòa Phú (huyện Củ Chi).

b) Tổ hợp tác:

Tính đến tháng 12/2011, trên địa bàn thành phố có 26 Tổ hợp tác sản xuất, kinh doanh hoa, cây kiểng. Một số Tổ hợp tác được thành lập và chuyển đổi theo Nghị định 151/2007/NĐ-CP bước đầu hoạt động có hiệu quả, mang lại lợi ích cho tổ viên, tìm kiếm được thị trường tiêu thụ ổn định như Tổ hợp tác Phong lan Vân Triển; Tổ hợp tác Bonsai Minh Tân – xã Tân Phú Trung, huyện Củ Chi. Các Tổ hợp tác còn lại thành lập theo hình thức tự phát, hoạt động như những câu lạc bộ khuyến nông.

2.6. Hoạt động của các hội và đoàn thể:

     a) Hội Nông dân thành phố:

- Vận động hội viên nông dân, các nghệ nhân tham gia hội Hoa xuân Tết Tân Mão năm 2011 và chợ hoa Tết tại công viên 23/9.

- Chỉ đạo các cấp Hội tích cực phối hợp tổ chức Hội hoa xuân tại các quận, huyện.

- Trung tâm Hỗ trợ Nông dân thành phố đã phối hợp với các Ban, ngành, Trạm Khuyến Nông và Hội làm vườn và Trang trại các quận, huyện mở các lớp dạy nghề về kỹ thuật trồng hoa lan, bonsai, thiết kế sân vườn, chăm sóc hoa mai…với đông đảo học viên tham dự.

b) Hội Sinh vật cảnh thành phố:

- Trong dịp Tết Tân Mão, Hội Sinh vật cảnh thành phố và Hội các quận, huyện đã vận động hội viên sinh vật cảnh, các nghệ nhân tham gia các chợ hoa Tết đạt kết quả tốt.

- Hướng dẫn các nghệ nhân, nhà vườn, cơ sở sản xuất, kinh doanh sinh vật cảnh tham gia các chợ phiên sinh vật cảnh.

c) Hội hoa lan cây cảnh:

- Phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức thành công các hội chợ hoa xuân Tân Mão tại khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng, công viên Tao Đàn.

- Phối hợp với Trường Đại học Khoa học Tự nhiên mở các lớp tập huấn kỹ thuật nuôi trồng hoa lan cho các học viên đến từ các quận huyện của thành phố và các tỉnh lân cận.

- Thường xuyên tổ chức các buổi hội thi về hoa lan cây kiểng cho các nghệ nhân, nhà vườn, tổ chức những buổi toạ đàm, trao đổi kinh nghiệm sản xuất - thị trường tiêu thụ cho các nhà vườn, nghệ nhân.                                                       - Tích cực đẩy mạnh phong trào nuôi trồng hoa cảnh phục vụ nhu cầu cải tạo môi trường, cảnh quan thành phố, kết hợp du lịch và các dịch vụ liên quan.

3. Nhận xét chung:

- Chương trình phát triển hoa, cây kiểng phù hợp với tiến trình phát triển nông nghiệp đô thị của thành phố. Diện tích hoa, cây kiểng đến cuối năm 2011 đạt 2.010 ha, tăng 5,2% so với cùng kỳ.

- Trong năm 2011, công tác thông tin tuyên truyền, chuyển giao kỹ thuật cho người trồng hoa, cây kiểng tiếp tục được ngành nông nghiệp phối hợp với các hội, đoàn thể quan tâm góp phần nâng cao trình độ, cung cấp thông tin thị trường kịp thời cho người sản xuất từ đó thúc đẩy phát triển sản xuất, tiêu thụ hoa, cây kiểng trên địa bàn thành phố.

- Công tác nhân giống, lai tạo giống đã có được những thành công nhất định, đã có thể nhân nhanh một số giống hoa lan cung cấp cho nhu cầu sản xuất.

- Công tác xúc tiến thương mại, nâng cao năng lực cạnh tranh cho người nông dân trồng hoa kiểng thành phố ngày càng được sự hưởng ứng của người nông dân và sự quan tâm của các sở ngành và các đơn vị có liên quan.

- Do quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, nên việc áp dụng các công nghệ mới còn gặp nhiều khó khăn, giá thành cao, sức cạnh tranh kém.

II. KẾ HOẠCH NĂM 2012:

1. Mục tiêu:

Tập trung triển khai Chương trình phát triển hoa, cây kiểng, Chương trình mục tiêu phát triển giống cây, giống con chất lượng cao trên địa bàn thành phố giai đoạn 2011 – 2015 đã được Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt tại Quyết định số 3330/QĐ-UBND ngày 04/7/2011 và Quyết định số 5997/QĐ-UBND ngày 09/12/2011, phấn đấu đến cuối năm 2012 diện tích hoa, cây kiểng trên địa bàn thành phố đạt 2.100 ha; trong đó, hoa lan đạt 250 ha, mai đạt 550 ha, hoa nền đạt 800 ha, kiểng, bosai đạt 500 ha; nhập nội, thuần hóa, đưa vào sản xuất từ 2 – 3 giống hoa lan mới và từ 2 – 3 giống hoa nền mới; sưu tập, bảo tồn từ 5 – 10 giống lan, giống hoa địa phương.

2. Giải pháp:

- Tập trung triển khai công tác quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn các quận, huyện có sản xuất hoa, cây kiểng theo Quyết định số 5930/QĐ-UBND ngày 28 tháng 12 năm 2009 của Ủy ban nhân dân thành phố.

- Tập trung xây dựng và triển khai thực hiện các chương trình, đề án, dự án thành phần trong Chương trình phát triển hoa, cây kiểng trên địa bàn thành phố giai đoạn 2011 – 2015 đã được Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt tại Quyết định số 3330/QĐ-UBND ngày 04/7/2011.

- Tăng cường công tác ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn tạo, nhân nhanh các giống hoa, cây kiểng mới, nhất là giống hoa lan.

- Tập trung công tác chuyển giao kỹ thuật thông qua xây dựng các mô hình về hoa, cây kiểng tại các xã nông thôn mới, nhất là các mô hình hoa lan, mô hình cơ giới hóa trong canh tác hoa, cây kiểng, các biện pháp kỹ thuật khi gặp điều kiện thời tiết không thuận lợi.

- Tăng cường, củng cố, nâng cao năng lực của các Hợp tác xã, Tổ hợp tác.

- Giải quyết kịp thời chính sách hỗ trợ sản xuất và tiêu thụ hoa, cây kiểng theo Quyết định số 36/2011/QĐ-UBND ngày 10/6/2011 của Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Quy định Chính sách khuyến khích chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp theo hướng nông nghiệp đô thị trên địa bàn thành phố giai đoạn 2011 -2015.

- Đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại; nghiên cứu, xây dựng các kênh tiêu thụ sản phẩm hoa, cây kiểng; cung cấp kịp thời về thông tin thị trường tiêu thụ cho người sản xuất hoa, cây kiểng.

3. Tổ chức thực hiện:

3.1. Đề nghị Ủy ban nhân dân các quận huyện có sản xuất hoa, cây kiểng:

- Xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch sản xuất hoa, cây kiểng trên địa bàn quận, huyện năm 2012.

- Quy hoạch chi tiết vùng trồng hoa, cây kiểng trên địa bàn từng quận, huyện gắn với quy hoạch phát triển xã nông thôn mới theo Quyết định số 5930/QĐ.-UBND ngày 28/12/2009 của Ủy ban nhân dân thành phố về phê duyệt “Quy hoạch sản xuất nông nghiệp và phát triển nông thôn thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2025”.

- Chỉ đạo phòng Kinh tế phối hợp với các đơn vị liên quan hỗ trợ, hướng dẫn các tổ chức, cá nhân sản xuất hoa, cây kiểng vay vốn phát triển sản xuất theo Quyết định số 36/2011/QĐ-UBND ngày 10/6/2011 của Ủy ban nhân dân thành phố.

- Báo cáo kết quả thực hiện định kỳ hàng quý, 6 tháng, năm gửi về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố.

3.2. Đề nghị các hội, đoàn thể:

- Phối hợp với các đơn vị thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tập trung tuyên truyền, vận động người sản xuất tham gia vào Hợp tác xã, Tổ hợp tác chuyên ngành như: Bonsai, kiểng cổ, mai vàng, hoa lan; hỗ trợ người nông dân trong sản xuất và tiêu thụ hoa, cây kiểng.

- Báo cáo kết quả thực hiện định kỳ hàng quý, 6 tháng, năm gửi về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố.

3.3. Giao các đơn vị trực thuộc Sở:

Tập trung xây dựng và triển khai thực hiện các chương trình, đề án, dự án thành phần trong Chương trình phát triển hoa, cây kiểng trên địa bàn thành phố giai đoạn 2011 – 2015 đã được Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt tại Quyết định số 3330/QĐ-UBND ngày 04/7/2011, hoàn thành trong quý 1 năm 2012.

a) Trung tâm Khuyến nông:

- Tăng cường công tác khuyến nông về chuyển giao, ứng dụng các giống hoa, cây kiểng mới, tập trung xây dựng các mô hình hoa lan, mô hình cơ giới hóa hoa lan, đặc biệt là tại các xã nông thôn mới.

- Thường xuyên theo dõi, tổng hợp tình hình sản xuất hoa, cây kiểng trên địa bàn thành phố.

b) Trung tâm Công nghệ sinh học:

- Tăng cường nhân nhanh các giống hoa, cây kiểng mới, nhất là giống hoa lan phục vụ sản xuất hoa, cây kiểng trên địa bàn thành phố.

- Tiếp tục sưu tập, bảo tồn các giống lan, giống hoa địa phương để làm nguyên liệu cho công tác chọn tạo giống.

          - Hướng dẫn nông dân sản xuất hoa, cây kiểng sử dụng các chế phẩm sinh học do Trung tâm nghiên cứu, sản xuất.

          - Đánh giá hiệu quả sử dụng các giống hoa lan của Trung tâm cung cấp cho thị trường.

c) Trung tâm Quản lý và Kiểm định giống cây trồng vật nuôi:

- Giới thiệu các giống hoa mới đã khảo nghiệm thành công phục vụ sản xuất. Kết hợp với các doanh nghiệp, cơ sở cung ứng giống hoa, đánh giá đặc điểm giống hoa mới nhập nội. Tiếp tục nhập nội, thuần hóa, đưa vào sản xuất từ 2 – 3 giống hoa lan mới, 2 – 3 giống hoa nền mới phù hợp với điều kiện sản xuất của thành phố.

- Tiếp tục sưu tập, bảo tồn các giống lan, giống hoa địa phương để làm nguyên liệu cho công tác chọn tạo giống.

- Điều tra, cập nhật thông tin từ các cơ sở cung ứng giống hoa, cây kiểng trên địa bàn thành phố.

d) Chi cục Phát triển nông thôn:

- Tiếp tục theo dõi, hỗ trợ các Hợp tác xã, Tổ hợp tác sản xuất hoa, cây kiểng trong sản xuất kinh doanh, nhất là các Hợp tác xã, Tổ hợp tác hoạt động yếu.

- Phối hợp với các đoàn thể, Hội (Hội Sinh vật cảnh, Hội Hoa lan cây kiểng, Hội Làm vườn và Trang trại…) và các đơn vị có liên quan tiếp tục tuyên truyền chính sách khuyến khích chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp theo theo hướng nông nghiệp đô thị theo Quyết định số 36/2011/QĐ-UBND ngày 10/6/2011 của Ủy ban nhân dân thành phố nhằm tạo điều kiện cho người sản xuất hoa, cây kiểng vay vốn.

e) Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ Nông nghiệp:

- Tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan đẩy nhanh tiến độ hình thành trung tâm giao dịch hoa kiểng trên địa bàn thành phố.

- Tiếp tục cập nhật, tổng hợp thông tin về tình hình tiêu thụ hoa, cây kiểng, giới thiệu thông tin nhu cầu mua bán trên website của Trung tâm.

- Tiếp tục phối hợp với Đài truyền hình thành phố phát sóng các nội dung liên quan đến phát triển hoa, cây kiểng trên địa bàn thành phố qua chương trình “Nhịp cầu nhà nông”.

f) Chi cục Bảo vệ thực vật:

- Tích cực đẩy mạnh công tác hướng dẫn nông dân phòng trừ sâu bệnh hại trên hoa, cây kiểng, đặc biệt tại các xã nông thôn mới.

- Tiếp tục điều tra và lấy mẫu định kỳ về sinh vật hại trên hoa và cây kiểng./.